‘Verantwoorde mode’

Op 24 april is een gebouw in Dhaka – Bangladesh- ingestort. Een ramp waarbij meer dan 800 mensen om het leven kwamen. Een groot aantal producenten lieten in dit gebouw hun kleding maken.

Op de website van een van de kledingproducenten Primark ethical trading is op 26 april te lezen:

The company is shocked and deeply saddened by this appalling incident at Savar, near Dhaka, and expresses its condolences to all of those involved.

Primark confirms that one of its suppliers occupied the second floor of the eight storey building, which housed several suppliers to the garment industry making clothing for a number of brands.

Primark meldt op 29 april dat hulp geboden gaat worden aan slachtoffers en nabestaanden wil compenseren. Aan kinderen die hun ouders verloren hebben zal lange termijn hulp geboden worden.

De Schone Kleren Campagne (SKC) geeft terecht aan dat het belangrijk is op korte termijn een accurate database met slachtoffers te verkrijgen. SKC vraagt op hun website op 2 mei aandacht voor compensatie van de slachtoffers en nabestaanden. Vier merken geven aan compensatie te willen betalen. Zij roept de meer dan 50 andere merken op om ook in actie komen. De details van de compensatievoorstellen van de kledingmerken, waaronder het Britse Primark, zijn nog niet bekend.

De transparantie van Primark dat zij inderdaad een marktpartij zijn en dat zij verantwoordelijkheid draagt in de nazorg van deze ramp, is een duidelijk uitwerking van een visie om ethisch te willen handelen.

Veel organisaties zijn al veel langer bezig met het organiseren van preventieve maatregelen om incidenten te voorkomen. Onderstaande eisen voor de kledingbranche zijn door SKC geformuleerd[1]:

• Sign and immediately implement the comprehensive and independent Bangladesh Fire and Building Safety Agreement that has been developed by local and global unions and labour rights organizations. The programme includes independent inspections, public reporting, mandatory repairs and renovations, a central role for workers and unions in both oversight and implementation, supplier contracts with sufficient financing and adequate pricing, and a binding contract to make these commitments enforceable.
• Publicly disclose full supplier list and all factory audit reports for Bangladeshi supplier factories.
• Actively promote freedom of association and bargaining rights for workers through access agreements to create an atmosphere where workers can freely join trade unions and form factory level union
• Ensure a living wage is paid to all workers.

Op 3 mei bereikt ons het nieuws dat de instorting is veroorzaakt door de generators op het dak. De leider van het onderzoeksteam zegt dat tegen het Franse persbureau AFP.

“Toen die apparaten aansprongen nadat de stroom was uitgevallen, gingen ze ook trillen. Samen met de trillingen van de duizenden naaimachines, veroorzaakten ze het instorten van het gebouw.”
De eigenaar van de kledingfabriek bij de hoofdstad Dhaka had geen toestemming om de vier grote generators op het dak te zetten, zegt de onderzoeksleider. Eerder was al bekendgemaakt dat het gebouw illegaal was uitgebreid met drie verdiepingen.

Waarom is het zo ongelooflijk moeilijk om structureel verbeteringen door te voeren? Waarom is dit drama nog erger dan instorting in december 2012 waar C&A bij betrokken is geweest? Waarom is het zelfs een organisatie als Primark, overkomen die zich committeert aan internationale richtlijnen en een auditsysteem heeft ingericht?

Waarschijnlijk omdat de consument niet meer ‘wil’ betalen voor zijn kleding. Hierdoor wil de opeenvolgende partijen in de textielketen ook met geringe budgetten aan de slag. Dit werkt uiteindelijk illegaal handelen, steekpenningen in de hand. En als een kledingmerk, fabrikant en/of een land een verbetering laat zien, wordt de kledingproductie ‘gewoon’ verplaatst.

De oplossing ligt zoals gewoonlijk niet voor de hand bij dit soort complexe vraagstukken. Wel is mij duidelijk dat de consument een belangrijke rol speelt bij de instandhouding van deze situatie van uitbuiting van de werknemer. En dat producenten veel dichter op de huid van de fabrikant moeten zitten.

Wat kunnen ‘we’ doen? Let als consument op bij het aanschaffen van kleding. Het is niet eenvoudig om gerichte informatie hierover te vinden. Wil je als consument meer inzicht in kledingmerken, steek je licht dan op bij het Ethical Fashion Forum. Zie http://www.ethicalfashionforum.com

Ook Made-by[2] wil inzicht te geven in de sociale en milieuprestatie van merken.

Een structurele oplossing kan ook liggen in het wijzigen van de productielocatie.

“Bangladesh kan beter in dorpen kleding produceren” zegt Maria van der Heijden. “Bij ons staan de weefgetouwen voor het eigen huis, in de dorpen. Daar zitten vrouwen niet gevangen in instortende fabriekshallen, zoals in Bangladesh[3]”.

Of: Breng de productie deels weer terug naar Europa, waar de kans op excessen kleiner zal zijn. Het symposium Closing the Loop zal ingaan op het hergebruik in Europa (!) van ingezamelde textiel. Lees de aankondiging en het programma van het symposium van Closing the Loop in oktober 2013 via de website http://www.p-plus.nl/nieuws

Als we elkaar meer op de huid zitten en als consument niet het onderste uit de kan willen, zijn excessen als deze verleden tijd.

---

[1] http://www.cleanclothes.org/news/2013/05/02/rana-plaza-demands-to-brands

[2] http://www.made-by.org/

[3] http://www.p-plus.nl/nieuws/bangladesh-ramp

Advertentie